paralarla bilgi

1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, değeri 1.000.000 Türk Lirasına eşit olan, Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle çıkmıştır.Uluslararası para kodu "TRY"'dir. Yeni Türk Lirası'nın alt birimi ise Yeni Kuruş'tur (YKr). Bir Yeni Türk Lirası yüz Yeni Kuruşa eşittir. (1YTL= 100 YKr)deneme surecı boyunca (1 yıl snılmakta - 2006 )Yeni Türk Lirası olarak anılacak ve en güzeli 1 yıl sonucunda Türk Lirası geri dönecek.• Paramızdan neden sıfır atılıyor? Bilindiği gibi, ülkemizde 1970’lerde başlayan yüksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlarla, trilyonlarla ve hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden olmuştur.Bu süreçte ekonominin nakit ihtiyacı ise 1981 yılından bu yana ortalama her 2 yılda bir defa tedavüle çıkarılan üst değerde yeni banknotlarla karşılanmıştır.Bunun sonucunda gelinen noktada, dünyadaki en büyük kupürlü banknot (20.000.000) sadece ülkemizde kullanılmaktadır. Bu durum paramızın itibarını da olumsuz yönde etkilemektedir.Diğer taraftan, bol sıfırlı rakamlar başta kasa işlemlerinde olmak üzere, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde de sorunlar yaratmaktadır.Bu nedenle, paramızdan altı sıfır atılması sadece psikolojik olarak değil, teknik bir ihtiyaç olarak da karşımıza çıkmaktadır. Paramızdan sıfır atılmasının faydaları nelerdir? Paramızdan sıfırların atılması ile birlikte; Bol sıfırlı rakamların yarattığı teknik ve operasyonel sorunlar aşılacak, Enflasyonun kalıcı bir biçimde tek haneli rakamlara düşürülmesindeki kararlılık daha iyi anlaşılacak, YTL olarak üst değerli 2 büyük kupür daha çıkarılacak, bu sayede istikrar ortamında uzun süre kupür kompozisyonunda değişiklik yapılmasına gerek kalmayacak, Enflasyonun tek haneli rakamlara düşürülmesiyle birlikte paramızın itibarı yükselecek, Madeni para kullanım alışkanlığı artacak, Kuruş’la işlem yapma dönemine geri dönülecektir.Devletimizin yeni para biriminin ismi nedir? 1.1.2005 tarihinden itibaren Yeni Para birimimizin ismi “Yeni Türk Lirası”dır (YTL).Yeni Türk Lirası’nın alt birimi ise “Yeni Kuruş”tur (YKr).Bir Yeni Türk Lirası yüz Yeni Kuruşa eşittir. Yeni para biriminin ismi neden “Yeni Türk Lirası” olarak belirlenmiştir? Yeni para birimimizin ismi belirlenirken; geleneksel olarak kullanılan, Cumhuriyet döneminin yegane para birimi olan ve uluslararası piyasalarda da ülkemiz ile özdeşleşmiş olan “Lira” ibaresi aynen muhafaza edilmiştir.Parasından sıfır atan diğer ülke uygulamalarında da genellikle ulusal para birimlerinin başına “yeni” ibaresinin getirildiği görülmektedir.Diğer taraftan, hiper-enflasyon nedeniyle parasından birçok kere sıfır atmak zorunda kalan ülkelerde ise, yeni para birimlerine geçilirken para birimleri arasında karışıklığa neden olmamak için farklı isimlerin kullanıldığı da görülmektedir.Ancak, ülkemizde ekonomik istikrarın devamlılığı ile birlikte uzun dönemde paramızdan tekrar sıfır atılması gerekmeyeceğinden, para birimimizin başına geçici bir süreliğine “yeni” ibaresinin konulması uygun görülmüştür. Türk Lirası ile Yeni Türk Lirası arasındaki değişim oranı nedir? Türk Lirası değerler Yeni Türk Lirasına dönüştürülürken, birmilyon Türk Lirası (1,000,000 TL) eşittir bir Yeni Türk Lirası (1 YTL) olacaktır. Diğer bir ifadeyle, paramızdan 6 sıfır atılacaktır. Yani, 20,000,000 Türk Lirası ile 20 Yeni Türk Lirası aynı satın alma gücüne sahip olacaktır. Paramızdan neden 3 sıfır değil de 6 sıfır atılıyor? Paramızdan 3 sıfır atılması bol sıfırların yarattığı teknik sorunların aşılması bakımından yeterli değildir. 6 sıfır atılması, gelişmiş ülkelerdeki kupür değerleri ile paralellik sağlayacaktır. YTL banknot ve madeni paralar hangi kupürlerden oluşacaktır? YTL banknotlar : 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL, Madeni Paralar : 1, 5, 10, 25, 50 Yeni Kuruş ve 1 Yeni Lira'dan oluşacaktır. En küçük madeni para 1 Yeni Kuruştan oluşmaktadır. Buna göre, 1 Yeni Kuruşun altındaki küsuratlı işlemler nasıl sonuçlandırılacaktır? Mal ve hizmetlerin birim fiyatları 1 Yeni Kuruş'un altında belirlenebilecek olup, Yeni Türk Lirası cinsinden yapılan işlemlerde, ödeme aşamasında ve işlem sonuçlarında yarım Yeni Kuruşun üzerindeki değerler bir Yeni Kuruşa tamamlanacak, yarım Yeni Kuruş ve altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır. Yeni Türk Liraları ve Yeni Kuruşlar ilk defa ne zaman tedavüle çıkarılacaktır? Yeni Türk Liraları ve Yeni Kuruşlar 1 Ocak 2005 tarihinde tedavüle çıkarılacaktır. Operasyonun neden 2005 yılında yapılmasına karar verilmiştir? Dünyada bugüne kadar 49 ülke parasından sıfır atmıştır. Bu ülkelerde yeni para birimine geçiş genellikle bir istikrar programıyla birlikte gündeme gelmiş ve istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkileri ortaya çıktıktan sonra operasyon gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde, uygulanmakta olan istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin somut bir şekilde ortaya çıkması nedeniyle en uygun tarihin 2005 yılının başı olduğu düşünülmüştür. Ayrıca, paradan sıfır atma uygulamasına geçişte genelde mali yıl başları tercih edilmektedir. Bunun amacı, defter tutma zorunluluğu olan gerçek ve tüzel kişilere dönem ortasında ara hesap vaziyeti çıkarma yükü getirmemektir. Halen kullandığımız banknot ve madeni paralar ne zamana kadar geçerlidir? Halen kullandığımız banknot ve madeni paralar 2005 yılının sonuna kadar geçerlidir. 2005 yılında 1 yıl boyunca hem bugünkü Türk Liraları hem de Yeni Türk Liraları birlikte tedavül edecektir. Türk Lirası banknotlar 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren tedavülden kaldırılacak ancak, bu tarihten itibaren 10 yıl boyunca (zamanaşımı süresince) sadece Merkez Bankası (Merkez Bankası Şubesi bulunmayan yerlerde T.C. Ziraat Bankası) tarafından değiştirilecektir. YTL'ye geçilirken neden 1 yıllık birlikte tedavül süresi öngörülmüştür? Vatandaşlarımızın halen kullanılan banknot ve madeni paraları 2005 yılında diledikleri zaman ve rahatlıkla yeni paralara dönüştürebilmesi için 1 yıllık birlikte tedavül süresi öngörülmüştür. Dolayısıyla, vatandaşlarımızın bu değişim için acele etmelerine gerek yoktur. Para değişimi işlemlerin doğal akışı içinde gerçekleşecektir. Yeni para birimine geçiş operasyonu hangi aşamalardan oluşmaktadır? Diğer birçok ülke uygulamasında olduğu gibi operasyon 2 aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, TL ve YTL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle birlikte tedavül edecektir. Operasyonun 2006 yılından sonraki bir tarihte yapılacak olan ikinci aşamasında ise, "Türk Lirası" ibaresinin başına konulan "Yeni" ibaresi kaldırılarak tekrar TL'ye dönülecektir. Paramızdan sıfır atılması enflasyon artışına neden olacak mı? Bilindiği gibi, fiyat yuvarlamaları konusu benzer bir operasyon yaşanan Euro bölgesinde en çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Ülkemizdeki operasyon Euro'ya geçişteki küsuratlı dönüşüm kurlarından farklı olarak sadece sıfır atmaya dayalı bir operasyondur. Dolayısıyla, fiyat yuvarlamalarının Euro bölgesine kıyasla daha az hissedileceği düşünülmektedir. Kaldı ki, resmi açıklamalara göre Euro bölgesinde 2002 yılının ilk 6 ayında gerçekleşen yuvarlama etkisi genel tüketici fiyat endeksinde binde 2 düzeyini geçmemiştir. Diğer taraftan, yüksek enflasyon nedeniyle ve madeni para kullanma alışkanlığının yitirilmesi sonucunda, yuvarlama etkisinin ülkemizde zaten var olduğu unutulmamalıdır. Sonuç olarak, düşük düzeyde gerçekleşse dahi fiyat yuvarlamaları süreklilik arz etmeyecek; operasyonun enflasyonist etkisinden ziyade, enflasyonun tek haneli rakamlara indirilmesindeki kararlılık ön plana çıkacaktır. Paramızdan sıfır atılması döviz kurlarını veya faiz oranlarını etkileyecek mi? Paramızdan sıfır atılmasının döviz kurları veya faizler üzerinde, bekleyişleri olumlu yönde etkilemekten başka olumlu veya olumsuz bir etkisi yapması beklenmemektedir. Zira, kurları ve faizlerin genel düzeyini belirleyen temel unsurlar ekonominin temelleri ve uygulanan istikrar programıdır. YTL'ye geçişle birlikte Türk Lirasını içeren mevzuat, idari, adli ve hukuki işlemler YTL'ye göre nasıl sonuçlandırılacaktır? Kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamelelerde, kıymetli evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer belgeler ile ödeme ve değişim araçlarında Türk Lirasına veya Liraya yapılan atıflar, Yeni Türk Lirasına yapılmış sayılacaktır. TL üzerinden düzenlenen belgelerin geçiş döneminde YTL'ye dönüştürülmesi herhangi bir mali yükümlülüğe neden olacak mı? Tarafların, Türk Lirası üzerinden yapılan her türlü hukuki muamele ile kıymetli evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer işlem ve belgeleri, belirtilen değişim oranını dikkate alarak 31.12.2005 tarihine kadar, bu tarih dahil Yeni Türk Lirası'na göre değiştirmeleri halinde, bu muamele ve düzenlenecek belgeler her türlü vergi, resim, harç ve diğer yükümlülüklerden muaf olacaktır. Mevcut banknotlarda ne tür güvenlik özellikleri bulunmaktadır? Banknotlarda bulunan güvenlik özellikleri halka ve profesyonellere yönelik özellikler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Aşağıda 20.000.000 TL'lik banknotlarda bulunan güvenlik özellikleri açıklanmıştır. I- Halka Yönelik Güvenlik Özellikleri 1- Kabartma Baskı: Banknotların çeşitli yerlerine parmakla dokunulduğunda hissedilir. 2- Optik Emniyet Unsuru: Banknotun ön yüzünün sağ tarafındaki oval desen, farklı açılardan bakıldığında altın sarısından yeşile dönüşür. 3- Emniyet Şeridi: Kesik gümüşi çizgilerden oluşur, ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklini alır ve üzerinde "TCMB" harfleri bulunur. 4- Gizli Görüntü: Banknotlar yatay konumda, göz hizasında ışığa doğru tutulduğunda, sağ alt köşede "TC" harfleri görülür. 5- Filigran: Ön ve arka yüzde, banknotlar ışığa doğru tutulduğunda görülür, ortadaki Atatürk portresinin küçüğünden oluşur. 6- Bütünleşik Görüntü: Banknotlar ışığa doğru tutulduğunda, arka yüzdeki parçayla birbirini tamamlayan TCMB ambleminden oluşur